Podatek liniowy

Co to jest podatek liniowy?

Podatek liniowy jest jedną z form opodatkowania dochodów uzyskiwanych z działalności gospodarczej. Metoda liniowa charakteryzuje się tym, że niezależnie od wysokości dochodu podatnik zawsze oddaje stałą jego część w postaci podatku dochodowego. W Polsce część tę ustalono na poziomie 19%.

Podatek liniowy najprawdopodobniej jest najczęściej rozważaną alternatywą dla innej powszechnie stosowanej formy opodatkowania działalności gospodarczej, nazywanej opodatkowaniem na zasadach ogólnych (lub według skali podatkowej), w której skala podatku zależy od wysokości dochodów.

Kiedy podatek liniowy może być opłacalny?

Jak wiadomo, w opodatkowaniu na zasadach ogólnych podatnik płaci tylko 17-procentową stawkę PIT. Natomiast gdy jego dochód przekroczy próg 85 528 zł, stawka podatku wzrasta aż do 32% (minus kwota zmniejszająca podatek). W podatku liniowym skala opodatkowania jest stała i wynosi 19%, dlatego ta forma opodatkowania jest korzystniejsza dla tych przedsiębiorców, którzy uzyskują stosunkowo wysokie dochody – rocznie powyżej 95 tys. złotych (w podatku liniowym nie uwzględnia się kwoty wolnej od podatku, więc próg opłacalności względem opodatkowania wg skali nie pokrywa się z progiem podatkowym 85 528 zł). Dopiero w przypadku osiągnięcia rocznych dochodów powyżej 95 tys. zł podatnicy liniowi płacą mniejsze daniny od tych, którzy rozliczają się według skali podatkowej. Oczywiście tylko w założeniach teoretycznych, ponieważ podatek liniowy niesie z sobą pewne ograniczenia, które mogą spowodować, że pomimo wysokich dochodów metoda ta nie będzie bardziej opłacalna od zasad ogólnych. Do ograniczeń tych należą przede wszystkim:

• niemożność skorzystania z większości ulg (w tym ulgi na dzieci) będących w zasięgu podatników rozliczających się na zasadach ogólnych;
• niemożność wspólnego rozliczania się z małżonkiem – w sytuacji gdy zarobki małżonka są niskie lub małżonek nie uzyskuje dochodów, może to czynić metodę liniową mniej opłacalną;
• niemożność rozliczania się podatkiem liniowym jako rodzic samotnie wychowujący dziecko;
• brak uwzględnienia w opodatkowaniu liniowym kwoty wolnej od podatku.

W metodzie liniowej podstawę opodatkowania można pomniejszyć jedynie o poniesione straty w okresach ubiegłych, wpłaty na IKZE podatnika (Indywidualne Konto Zabezpieczenia Emerytalnego) oraz kwoty składek ZUS – na ubezpieczenie społeczne oraz ubezpieczenie pracowników wpłacone w roku podatkowym.

Ze względu na powyższe uwarunkowania przedsiębiorca powinien rozsądnie rozważyć, która z opcji opodatkowania będzie dla niego (i jego rodziny) najkorzystniejsza. Co ważne, prowadzący działalność gospodarczą ma możliwość zmiany formy opodatkowania. Może to zrobić najpóźniej do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy w danym roku podatkowym przychód. Decyzja o zmianie formy opodatkowania wymaga złożenia informacji u naczelnika właściwego urzędu skarbowego.

Podatnicy rozliczający się z podatku metodą liniową opłacają zaliczki na podatek dochodowy do 20. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (miesiącu lub kwartale zależnie od przyjętej metody rozliczeń). Mali podatnicy mają prawo rozliczać podatek w cyklach kwartalnych. Rozliczenie roczne następuje na deklaracji PIT-36L, którą należy złożyć do 30 kwietnia po zakończonym roku podatkowym.

Dla kogo podatek liniowy?

Podatek liniowy przysługuje tylko podatnikom prowadzącym działalność gospodarczą, z wyjątkiem działalności rolniczych (chociaż z metody liniowej mogą skorzystać przedsiębiorcy prowadzący tzw. działy specjalne produkcji rolnej). Metoda liniowa dotyczy wyłącznie dochodów pochodzących z prowadzonej działalności, co oznacza, że dochody podatnika pochodzące z innych źródeł nie mogą być w ten sposób opodatkowane. Jeśli więc podatnik ma kilka źródeł dochodów, zobowiązany jest złożyć roczne zeznanie podatkowe dla części dochodów opodatkowanej liniowo, a dla pozostałych źródeł złożyć odrębne zeznania.