Symfonia. Biznes gotowy na zmiany

Jak wdrożyć system ERP?

Inne tematy:

Szukaj informacji

Definicja

PIT (podatek dochodowy)

PIT (z ang. Personal Income Tax) to podatek od osiągniętych dochodów lub przychodów obejmujący osoby fizyczne. Obywatele płacą PIT w odróżnieniu od posiadających osobowość prawną firm, które rozliczają CIT (z ang. Corporate Income Tax).

Niejednolity PIT

Kto zarabia, ten płaci podatek – ta powszechna zasada obowiązuje każdego: od osób fizycznych po przedsiębiorstwa. O ile jest ona jasna i oczywista dla zdecydowanej większości obywateli, jej stosowanie w praktyce bywa skomplikowane. Po pierwsze dlatego, że ludzie osiągają dochody z wielu różnorakich źródeł, a zależnie od kategorii dochodu mają zastosowanie różne stawki podatkowe;  dodatkowo niektóre kategorie przychodów nie podlegają opodatkowaniu. Po drugie: PIT rozlicza się w różny sposób – nie tylko w zależności od źródła dochodu, ale też od rodzaju umowy o pracę, charakteru wykonywanej działalności, przyjętego przez małżonków lub osobę prowadzącą działalność gospodarczą modelu rozliczeń podatku itd.

Zależnie od źródła dochodu podatek dochodowy można płacić co miesiąc, kwartał, raz na rok lub w wyniku jednostkowego zdarzenia. PIT może być opłacany przez osobę, która uzyskała dochód, ale może też być odprowadzany przez jej pracodawcę, który w imieniu pracownika potrąca z umownego wynagrodzenia należne zaliczki. Są też nierzadkie sytuacje, kiedy to państwo samo pobiera podatek, np. wypłacając świadczenia emerytalne czy rentowe. Jak widać, czynników komplikujących rozliczenia PIT jest niemało. Rozliczenie PIT wiąże się z koniecznością przedłożenia do właściwego urzędu skarbowego właściwej deklaracji podatkowej.

Obowiązek odprowadzania PIT obejmuje polskich rezydentów podatkowych, jak również osoby niemające polskiej rezydencji podatkowej, ale uzyskujące przychody na terytorium Polski (obowiązek podatkowy dotyczy właśnie tej części przychodów).

Etyczny wymiar podatku

Choć obowiązek zapłaty daniny od dochodów dla wszystkich jest oczywisty, sam podatek przez ludzi może być – i jest – odbierany ambiwalentnie. W kategoriach etycznych ludzie patrzą na podatki niejako z dwóch stron. Jedni uznają, że oddawanie państwu części wypracowanego dochodu to niesprawiedliwe obciążenie i rodzaj kary za pracowitość i osobisty sukces. Inni z kolei powiedzą, że z racji tego, że obywatele stanowią społeczność, każdy uczestnik tej wspólnoty powinien mieć swój udział, także finansowy, w tym jak ta wspólnota jest zorganizowana i jakie zapewnia warunki do życia i rozwoju. Jako obywatele wszyscy przecież korzystamy z różnego rodzaju dóbr wspólnych, infrastruktury, usług czy świadczeń, które finansowane są z budżetu państwa. Do powyższych rozważań dochodzą jeszcze inne. Można mnożyć pytania dotyczące sprawiedliwości społecznej: czy emeryci i renciści powinni płacić podatek dochodowy? W jakim stopniu osoby najmniej zarabiające powinny być zwolnione z obciążeń podatkowych? Czy z kolei osoby najlepiej zarabiające nie powinny wnosić do budżetu państwa większych kwot?

Wybrane stawki podatkowe PIT

Rozliczanie PIT dodatkowo komplikują różne zasady obliczania podatku oraz różne stawki przyporządkowane do określonych kategorii dochodów. Jakie stawki obowiązują w Polsce (najważniejsze, wybrane informacje):

  • rozliczenia wg skali (podatek progresywny): do limitu dochodu 85 528 zł obowiązuje stawka 17% (za rok 2019 w związku z nowelizacją przepisów o PIT należy liczyć 17,75%), a po przekroczeniu limitu – 32% od kwoty powyżej limitu. Przy dochodach rocznych powyżej 1 mln zł – 4% od nadwyżki ponad tę kwotę (tzw. podatek solidarnościowy);
  • podatek liniowy (liczony od przychodu, nie dochodu) – 19%;
  • podatek ryczałtowy – stawki zależą od źródła uzyskanego przychodu;
  • podatek od przychodów z kapitałów pieniężnych – 19%;
  • podatek od zysku ze sprzedaży nieruchomości – 19%.

 

Ciekawostki związane z PIT

 

  • Nowy podatek solidarnościowy

Od stycznia 2019 r. osoby najlepiej zarabiające obowiązuje podatek solidarnościowy. Wynosi on 4% od nadwyżki ponad 1 mln złotych. Należy podkreślić, że dochód liczony jest zawsze dla konkretnej osoby, także w przypadku wspólnego rozliczenia małżonków. Oznacza to, że gdy dochody jednego z małżonków w ciągu roku przekroczą milion złotych, osoba ta musi odprowadzić podatek solidarnościowy, nawet gdy dochody drugiego małżonka były znacznie niższe lub gdy nie było ich wcale. Środki pochodzące z tej daniny trafiają do Solidarnościowego Funduszu Wsparcia Osób Niepełnosprawnych.

  • Roczne PIT-y głównie drogą elektroniczną

W 2019 r. padł rekord pod względem liczby rocznych deklaracji podatkowych złożonych w formie elektronicznej (e-PIT). Podatnicy przesłali drogą elektroniczną około 16 mln (ok. 80% wszystkich rocznych deklaracji), czyli niemal 5 mln więcej niż w roku ubiegłym.

  • Redukcja PIT w podatku progresywnym

1 października 2019 r. weszła w życie znowelizowana ustawa o PIT, która obniżyła stawkę podatku dochodowego dla osób fizycznych rozliczających się na zasadach ogólnych. W wyniku nowelizacji obniżono PIT z 18 na 17%. Uwaga: niższa stawka PIT za 2019 r. jest jednak liczona od października 2019 r., stąd w rozliczeniach PIT za cały rok 2019 należy przyjąć próg 17,75%.

  • PIT jednym z filarów budżetu państwa

PIT ma z roku na rok coraz większy udział w dochodach skarbu państwa i samorządów terytorialnych. W 2018 r. PIT zasilił skarb państwa kwotą niemal 67 mld zł, co stawia PIT na drugim miejscu (po VAT) na liście głównych źródeł wpływów do budżetu. W 2019 r. dochody z podatków dochodowych (PIT oraz CIT) mają wzrosnąć do ponad 120 mld. zł. Taka kwota pozwala pokryć w niemal 30% wszystkie potrzeby budżetowe. Ciągły rozwój gospodarki i płac powoduje, że zwiększa się także udział PIT w PKB Polski. Obecnie udział ten zbliża się do 6% (wobec 5,2% w 2018 r.).