Karta podatkowa

Co to jest karta podatkowa?

Podatnicy prowadzący niewielką działalność gospodarczą mają możliwość wyboru formy opodatkowania dochodów. Jedną z opcji jest karta podatkowa należąca do najprostszych metod, ponieważ nie wymaga od podatnika prowadzenia księgowości. Należy jednak podkreślić, że nie każda drobna działalność może być opodatkowana w ten sposób.

Karta podatkowa – na czym to polega?

Karta podatkowa polega na comiesięcznym odprowadzaniu zryczałtowanej stawki podatku, która nie zależy ani od obrotów, ani od dochodu firmy. Jest ona ustalona odgórnie przez naczelnika właściwego urzędu skarbowego, przy czym podstawą jej naliczenia jest przede wszystkim charakter prowadzonej działalności. Kwota podatku zależy też od liczby zatrudnionych w firmie pracowników (im więcej, tym wyższa stawka) oraz wielkości miejscowości, w której działa podatnik. Ustalono progi określające liczbę mieszkańców – w im większej miejscowości podatnik prowadzi działalność, tym wyższa będzie stawka podatku.

Urząd skarbowy nie nalicza stawki uznaniowo, lecz bazuje na ścisłych wytycznych wynikających z publikowanego co rok obwieszczenia ministra finansów w sprawie stawek karty podatkowej. Jest ono publikowane w IV kwartale roku poprzedzającego kolejny rok podatkowy, dla którego ustala się stawki. W obwieszczeniu znajduje się szereg tabel klasyfikujących różne rodzaje działalności usługowej, wytwórczej i handlowej wraz z przypisanymi im kwotami podatku, zróżnicowanymi w zależności od liczby zatrudnionych w firmie osób i wielkości miejscowości. W tabelach figuruje łącznie około 130 rodzajów działalności, głównie o charakterze usługowym i drobnego handlu, w tym około 90 rodzajów działalności usługowej i wytwórczo-usługowej, a także usługi parkingowe, usługi w zakresie handlu żywnością i napojami, wyrobami tytoniowymi i kwiatami, usługi transportowe, gastronomiczne, rozrywkowe oraz związane z wykonywaniem wolnych zawodów.

Podatnicy rozliczający się wg karty podatkowej są zwolnieni z VAT. Nie muszą prowadzić ewidencji księgowej – przychodów oraz kosztów. W związku z tym w ciągu roku podatkowego nie składają w urzędach skarbowych ani deklaracji podatkowych, ani JPK. Są natomiast zobowiązani do przechowywania dokumentów sprzedaży przez pięć lat, a także do wystawiania faktur na żądanie klientów (nie ma obowiązku przechowywania dokumentów zakupu). Również w przypadku zatrudnienia pracowników na umowę o pracę mają obowiązek prowadzenia ewidencji przychodów pracowników (indywidualnie dla każdego pracownika).

Podatek na podstawie karty podatkowej należy płacić co miesiąc do siódmego dnia miesiąca (za miesiąc poprzedni), a za grudzień do 28 grudnia. Podatnik ma możliwość obniżenia kwoty podatku o kwotę ubezpieczenia zdrowotnego odprowadzoną w roku podatkowym (o ile nie została ona odliczona od podatku dochodowego). Do 31 stycznia podatnik ma obowiązek złożyć we właściwym urzędzie skarbowym deklarację roczną PIT-16A, na której wskazuje kwotę ubezpieczenia zdrowotnego – zapłaconą i odliczoną od karty podatkowej w roku podatkowym.

Aby skorzystać z karty podatkowej, należy złożyć we właściwym urzędzie skarbowym wniosek w postaci deklaracji PIT-16.

Karta podatkowa nie dla każdego

Kartę podatkową mogą wybrać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą oraz spółki osobowe. Istnieją natomiast liczne wyłączenia, które uniemożliwiają podatnikom wybór tej formy opodatkowania. Obejmują one m.in. handel produktami objętymi akcyzą. Również firmy, które korzystają z podwykonawców lub usług osób niezatrudnionych na umowę o pracę, nie mogą skorzystać z karty podatkowej. Wyłączenie obejmuje też przypadki, gdy małżonek podatnika prowadzi działalność w tym samym co on zakresie oraz gdy zatrudnienie w firmie przekracza limit określony we wspomnianym wyżej obwieszczeniu. Z karty podatkowej nie mogą też korzystać spółki kapitałowe, które co do zasady muszą prowadzić pełną księgowość.

Opłaca się czy nie?

Karta podatkowa może być najbardziej opłacalną formą opodatkowania dla przedsiębiorców uzyskujących stosunkowo wysokie dochody. Także przy niższych dochodach może się okazać, że jest to najkorzystniejszy sposób odprowadzania podatku dochodowego. Przed podjęciem decyzji o wyborze karty podatkowej warto porównać kwoty podatku do zapłaty w różnych wariantach opodatkowania dla różnych poziomów dochodów.

Karta podatkowa ma praktycznie tylko jedną wadę – w przypadku znaczącego obniżenia dochodów lub ponoszenia straty podatnik nadal musi płacić tę samą stawkę podatku, co w porównaniu do innych metod opodatkowania może być mniej opłacalne. Dodatkową zaletą może być natomiast to, że z racji faktu, iż karta podatkowa nie wymaga prowadzenia księgowości ani przesyłania deklaracji, wybór tej formy opodatkowania może zredukować koszty obsługi księgowej.