PIT 36 w pigułce 

Co to jest PIT-36, kto i na jakich zasadach powinien go rozliczać?

Najbardziej powszechna i ogólna zasada podatkowa mówi, że każdy kto osiąga przychód, musi odprowadzić podatek. Dotyczy to zarówno osób fizycznych, którzy opłacają PIT (Personal Income Tax) oraz podatników posiadających osobowość prawną (przedsiębiorstw) rozliczających CIT (Corporate Income Tax).  

Zdarza się, że podatnicy będący osobami fizycznymi przed przystąpieniem do sfinalizowania rozliczenia rocznego mają wątpliwości, jakiego formularza należy użyć do tego celu: PIT-36 czy może PIT-37? Dzisiaj podpowiadamy, kto i na jakich zasadach używa formularza PIT-36.  

Podatnicy, w zależności od źródła dochodu, płacą podatek co miesiąc, co kwartał, a niekiedy raz na rok. Czasami odprowadzamy podatek jednorazowo, ponieważ jest wynikiem jednostkowego zdarzenia (np. podatek od spadku). Podatek można być opłacany nie tylko przez pracownika – dla większości osób zatrudnionych w ramach umów o pracę, miesięczne zaliczki na PIT odprowadza pracodawca. Niekiedy państwo samo pobiera podatek bez udziału podatnika, np. w sytuacji wypłaty świadczeń rentowych czy emerytalnych, które są wypłacane już po potrąceniu kwoty podatku.  

Kto i na jakich zasadach rozlicza PIT-36  

Każdy podatnik, który w danym roku podatkowym osiągnął przychód, ma obowiązek dokonania rocznego rozliczenia podatkowego. W zależności od źródeł uzyskiwanych przychodów, osoby fizyczne rozliczają się przy pomocy różnego rodzaju formularzy.  

Podatek PIT dotyczy osób fizycznych, nawet w sytuacji, gdy prowadzą działalność gospodarczą czy są wspólnikami w spółkach osobowych lub cywilnych. 

Skala podatkowa w przypadku PIT-36 wynosi 12% i 32%, a od 2023 r. 17% i 32%.  

Dla osób, które nie osiągnęły jeszcze 26 roku życia, których dochody są zwolnione z podatku ważna jest informacja, iż mimo to mają one obowiązek złożenia rocznej deklaracji PIT, w której wykazują osiągane dochody (o wspomniane dochody nie przekroczyły 120 000 zł w ciągu roku).  

Jakie są terminy na złożenie PIT-36 

 Deklarację PIT-36 za dany rok podatkowym składa się do końca kwietnia roku następnego. Zatem deklarację PIT-36 za 2022 składa się wyjątkowo do 2 maja 2023 r.  

Kto składa deklarację PIT-36  

Zgodnie z Ordynacją podatkową, deklarację PIT-36 składają podatnicy, którzy w danym roku podatkowym prowadzili pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych według skali podatkowej. Obowiązek ten dotyczy także osób uzyskujących dochody z takich źródeł jak najem, podnajem, dzierżawa i podobnych. Za pomocą PIT-36 rozliczą się także podatnicy, którym pracodawca nie przekazał informacji o wysokości dochodów. W takiej sytuacji muszą oni samodzielnie wyliczyć zaliczki oraz sam podatek. Ostatnią grupą podatników wykorzystujących w rozliczeniu rocznym PIT-36 są osoby uzyskujące dochody od płatników spoza kraju.  

Łączenie przychodów w PIT 36 

Jeżeli uzyskujesz poza przychodami opodatkowanymi według skali na zasadach powyższych również inne przychody (np. opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, z tytułu obrotu kapitałem), składać będziesz dwie różne deklaracje (np. PIT 36 – z tytułu działalności gospodarczej i PIT 28 – z tytułu najmu rozliczanego ryczałtem) – PIT-36 oraz deklarację właściwą dla innych rodzajów przychodów. Musisz jednak uważać: 

• jeżeli prowadzisz spółkę i Twój wspólnik rozlicza się na zasadach ryczałtu ewidencjonowanego, Ty również będziesz musiał rozliczać się w ramach spółki ryczałtem ewidencjonowanym, nie możesz zatem zastosować do opodatkowania dochodów ze spółki zasad ogólnych (PIT 36) lub podatku liniowego (PIT 36L) – wszyscy wspólnicy w ramach spółki rozliczają się ryczałtem, gdy podejmą decyzję o stosowaniu tej formy opodatkowania,
• jeżeli prowadzisz spółkę i rozliczasz się w jej ramach w formie podatku liniowego, to z przychodów indywidualnych z działalności gospodarczej prowadzonej poza spółką nie możesz rozliczać się według skali, podobnie nie możesz prywatnie rozliczać się liniowo, a w spółce być opodatkowany na zasadach ogólnych – złożysz wyłącznie PIT 36L; opodatkowanie liniowe dotyczy bowiem wszystkich form prowadzenia działalności, do których mają zastosowanie przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jakie ulgi można wykazać w PIT 36 

Podobnie, jak w przypadku innego rodzaju podatków i deklaracji rozliczeniowych, także przy rozliczeniu rocznym za pomocą PIT-36 możliwe jest skorzystanie z niektórych ulg podatkowych. Przede wszystkim zwróć uwagę, że PIT-36 umożliwia wspólne rozliczenie z małżonkiem lub jako osoba samotnie wychowująca dziecko. Jeżeli jednak dochód małżonków wychowujących jedno dziecko przekracza 112 000 zł w ciągu roku, wówczas tracą oni prawo do ulgi.  

Dodatkowe ulgi, z których można skorzystać to m.in. ulga z tytułu krwiodawstwa, z tytułu darowizny na cele walki z COVID-19, darowizny na cele edukacji zawodowej, z ulgi rehabilitacyjnej, na utrzymanie psa przewodnika, na opłacanie przewodników, z tytułu ulgi na leki, używania samochodu osobowego do przewozu osoby niepełnosprawnej, ulgi na internet oraz ulgi prorodzinnej.  

Jakich dochodów nie wykazujemy w PIT-36 

Aby uniknąć nieporozumień i problemów ze strony urzędu skarbowego należy pamiętać o sytuacjach, w których nie wykazuje się dochodów za pomocą deklaracji PIT-36. Są to chociażby dochody z działalności rolniczej (z pewnymi wyjątkami), dochody z gospodarki leśnej, spadki i darowizny czy z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków.